image-news-m2

کلمات قصار نهج البلاغه

حکمت_شماره_121
شَتَّانَ مَا بَيْنَ عَمَلَيْنِ عَمَل تَذْهَبُ لَذَّتُهُ وَتَبْقَى تَبِعَتُهُ وَعَمَل تَذْهَبُ مَؤُونَتُهُ وَيَبْقَى أَجْرُهُ

امام(عليه السلام) فرمود:
چقدر اين دو عمل با هم متفاوتند: عملى که لذتش مى رود و عواقب سوء آن باقى مى ماند و عملى که زحمتش مى رود و اجر و پاداشش باقى است.
شرح و تفسير (فرق ميان اين دو کار):
امام(عليه السلام) در اين کلام نورانى اشاره به تفاوت اعمال خيرى که مورد رضاى خداست و لذات و هوسرانى هاى ناپايدار دنيا کرده مى فرمايد: «اين دو عمل چقدر با هم متفاوتند: عملى که لذتش مى رود و عواقب سوء آن باقى مى ماند و عملى که زحمتش مى رود و اجر و پاداشش باقى است»;

(شَتَّانَ مَا بَيْنَ عَمَلَيْنِ عَمَل تَذْهَبُ لَذَّتُهُ وَتَبْقَى تَبِعَتُهُ وَعَمَل تَذْهَبُ مَؤُونَتُهُ وَيَبْقَى أَجْرُهُ)
در ميان کارهاى نيک و بد و اعمال حسنه و سيئه ـ با اين که هر کدام جنبه مثبت و منفى دارند ـ اين تفاوت آشکار ديده مى شود;
اعمال گناه آلود داراى لذتى موقتى و ناپايدار است که به زودى زايل مى گردد ولى عواقب بد آن هم در دنيا و هم در آخرت دامان انسان را مى گيرد. مثلاً انسانى براى برخوردارى از لذتى آنى به شراب پناه مى برد. ممکن است اين ماده مخدر ساعتى او را از غم و اندوه تهى کند و در نشئه اى لذت بخش فرو برد; اما به زودى پايان مى يابد و آثار سوء آن در تمام اعضاى بدن او تدريجاً ظاهر مى شود و
در آخرت نيز از شراب طهور بهشتى و نوشيدن آب کوثر محروم مى گردد.
ولى به عکس، انسانى که به سراغ بندگى خدا مى رود و در ميدان جهاد با نفس و جهاد با دشمن حاضر مى شود، هر چند با مشکلاتى روبرو مى گردد; اما اين مشکلات تدريحا از بين مى رود و اجر و پاداش دنيوى و اخروى آن باقى مى ماند. اين همان چيزى است که قرآن به آن اشاره کرده مى فرمايد:
(مَا عِنْدَکُمْ يَنفَدُ وَمَا عِنْدَ اللهِ بَاق); آنچه نزد شماست از ميان مى رود، و آنچه نزد خداست باقى مى ماند.

هوس رانى و شهوت رانى همچون کف هاى روى آب است که «(فَيَذْهَبُ جُفَاءً); سرانجام کف ها به بيرون پرتاب مى شوند.
و اعمال نيک همچون آب زلال که به مصداق (وَأَمَّا مَا يَنفَعُ النَّاسَ فَيَمْکُثُ فِى الاَْرْضِ); ولى آنچه به مردم سود مى رساند (= آب يا فلزّ خاص) در زمين مى ماند» باقى و برقرار خواهد بود.

در خطبه 176 نيز اين جمله را خوانديم که امام از رسول خدا(صلى الله عليه وآله)نقل مى کند:
»إنَّ الْجَنَّةَ حُفَّتْ بِالْمَکارِهِ وَإِنَّ النّارَ حُفَّتْ بِالشَّهَواتِ “بهشت در ميان ناراحتى ها احاطه شده و دوزخ در ميان شهوات”